ارزیابی وضعیت بالفعل بیابان‌زایی دشت یزد- اردکان براساس دو معیار آب و اقلیم

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری بیابان زدایی دانشگاه هرمزگان

2 استاد دانشکدة منابع طبیعی دانشگاه تهران

چکیده

پدیدة بیابان‌زایی به‌عنوان یکی از بارزترین فرایند‌های تخریب منابع طبیعی در جهان مطرح شده است. طی چند دهة گذشته کوشش‌های جهانی زیادی برای مقابله و تعدیل این پدیده صورت گرفته است. از مهم‌ترین این اقدام‌ها می‌توان به کنوانسیون مقابله با بیابان‌زایی و تعدیل اثرات خشکسالی از سوی سازمان ملل متحده اشاره کرد. در این پژوهش ارزیابی وضعیت بیابان‌زایی دشت یزد-  اردکان با استفاده ازمدل بیابان‌زایی IMDPA انجام شد. طی این پژوهش با‌ توجه به بررسی های انجام شده قبلی و همچنین نظر کارشناسی، دو معیار آب و اقلیم  با چندین شاخص برای هرکدام انتخاب شد. برای معیار آب از شاخص‌های تغییر سطح سفره و هدایت الکتریکی آب و برای معیار اقلیم از شاخص‌های خشکی، خشکسالی  و استمرار خشکسالی  بهره گیری شد. در آغاز با تعیین میانگین هندسی شاخص‌ها، شدت بیابان‌زایی کل محاسبه و ارزش کمی شاخص‌ها و معیار‌ها، نقشه شدت بیابان‌زایی در 5 طبقه: بسیار کم، کم، متوسط، شدید و بسیار شدید طبقه‌بندی شد. بر پایه نتایج برآورد شده از ارزش عددی معیارها و شاخص‌های مورد مطالعه، شاخص افت آب زیرزمینی با ارزش عددی 84/3 بیشترین تاثیر و شاخص استمرار خشکسالی  با ارزش عددی 53/0کمترین تاثیر را در بیابان‌زایی منطقه مورد مطالعه دارند و با توجه به تجزیه و تحلیل معیارها، معیار آب با ارزش عددی 44/3 بیشترین تأثیر را دارد و در طبقه شدید قرار می‌گیرد.

کلیدواژه‌ها