تأثیر تغییر معیارهای اقلیمی و هیدرولوژیک بر بیابان‏زایی دشت مهران

کریمی, کامران; مسعودی, ریحانه; نخعی نژادفرد, سارا; زهتابیان, بهناز

doi:10.22034/jdmal.2014.16660

تأثیر تغییر معیارهای اقلیمی و هیدرولوژیک بر بیابان‏زایی دشت مهران

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

¹ دانشجوی دکتری بیابان زدایی، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه گرگان

² دانشجوی دکتری بیابانزدایی، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه تهران

³ دانشجوی دکتری بیابان زدایی، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه بندر عباس

⁴ کارشناس ارشد مهندسی طراحی محیط زیست، دانشگاه تهران

10.22034/jdmal.2014.16660

چکیده

با توجه به اهمیت کشاورزی در دشت مهران در این پژوهش با بهره گیری از مدل ایرانی IMDPA وضعیت بیابان‏زایی آن ارزیابی شد. دو معیار اقلیم و آب طی دو دورة 86-1381 و 91-1387 بررسی شد. دو شاخص اقلیمی بارندگی و شاخص خشکسالیSPI و سه شاخص هیدرولوژیک افت آب زیرزمینی به همراه شاخص‏های کیفییت آبTDS و EC برای کمی کردن معیارها و محاسبه شدت بیابان‏زایی تعیین شد. شدت بیابان‏زایی درچهار طبقه ناچیز، کم، میانگین، شدید و خیلی شدید طبقه بندی شد. از میانگین هندسی شاخص‏ها، معیار مدنظر و از میانگین هندسی دو معیار شدت نهایی بیابان‏زایی به دست آمد و با بهره‎گیری از نرم‏افزار 9.03Arc GIS نقشه‏های شاخص‏ها و معیارها ترسیم شد. نتایج حاصل از جداول و نقشه‏های هر دو دوره‏ی مطالعاتی نشان داد که از بین شاخص‏های مورد مطالعه، شاخص‏های خشکسالی SPI و افت آب زیرزمینی به ترتیب با ارزش‏های عددی45/2 و 78/2 و شاخص با ارزش‏های عددی68 /3 و 97/3 در هر دو دوره‏ی بیشترین تاثیر را در بیابان‏زایی دشت مهران دارند. بیابان‏زایی در منطقه دشت مهران به علت کاهش بارندگی و خشکسالی‏های فراوان و افزایش افت آب زیرزمینی رو به افزایش می‏باشد و در این میان معیار هیدرولوژیک بیشتر از معیار اقلیم در بیابان‏زایی منطقه نقش دارد.

کلیدواژه‌ها